Het komt regelmatig voorbij in het nieuws: stereotyperend taalgebruik. Ook wel seksisme of seksistische taal genoemd. Waarbij iemand voor dezelfde eigenschap of hetzelfde gedrag een negatieve term gebruikt bij vrouwen en een positieve term bij mannen. Of juist andersom natuurlijk! Waarom doen we dat en welke invloed heeft het op ons? We leggen het je uit.

Eind augustus publiceerde het NRC een artikel over hoe je eerste 1000 dagen de rest van je leven beïnvloeden. Een superinteressant stuk! Maar al snel viel veel mensen het verhulde seksisme dat in het artikel voorkwam. NRC beschreef namelijk het volgende over werkende ouders: ‘Kinderarts Jaddoe ziet in het ziekenhuis overijverige vrouwen die problemen krijgen tijdens de zwangerschap. En ook jonge ambitieuze vaders die worstelen met tijdgebrek.’

Overijverige vrouwen en ambitieuze vaders, dus. De journalist bedoelt hiermee voor allebei hetzelfde gedrag, maar verwoordt het anders. En waar ambitieus vaak positief wordt gelezen, vinden we ‘overijverig’ vaak negatief. Andersom gebeurt het ook vaak: denk maar aan ‘zorgzame moeders’ en ‘softe vader’. Deze vorm van seksistische taal komt vaker voor dan je denkt.

Stereotypen: ontzettend handig

Ook het Financieel Dagblad ziet dit seksisme terug in verschillende werksituaties. Volgens hen komt dit bij financiers vooral veel voor. Daar wordt een voorzichtige vrouw gezien als iemand die niet durft, en een voorzichtige man als iemand die weloverwogen beslissingen neemt. Dit stereotyperende taalgebruik komen volgens het blad dagelijks voor in gesprekken tussen collega’s.

Dat stereotyperende taal zo’n grote rol speelt in ons leven (met seksistische taal tot gevolg) is helemaal niet zo gek. Stereotypen zijn namelijk superhandig! Stiekem zijn wij mensen namelijk best wel lui. Of tenminste, onze hérsenen zijn lui ingesteld: ze willen zo min mogelijk werken voor een zo’n maximaal mogelijk resultaat. Alles wat we de hele dag doen, wordt daarom opgeslagen in patronen en schema’s, die we makkelijk tevoorschijn kunnen toveren.

Dat is ook hoe we van jongs af aan leren: door gedrag continu te herhalen en af te kijken bij anderen, slaan onze hersens deze schema’s op. Zo leren we als kind bijvoorbeeld ook wat ‘meisjesachtig’ en wat ‘jongensachtig’ is. En dat beïnvloedt onze verwachting! Sterker nog, we zien het als norm: we denken dat het zo hoort. Daarom gedragen we ons automatisch naar die norm en is ie ook sterk terug te zien in ons taalgebruik.

Seksistische taal is niet sexy

Wat is er dan zo erg aan stereotyperend taalgebruik als het ons (en onze luie hersenen) vooral hélpt? Nou, stereotyperend taalgebruik mondt al snel uit in seksisme: het versterken van verschillen tussen mannen en vrouwen. Want waarom is een lieve man meteen een pussy? En een assertieve vrouw meteen een bitch?

Als we stereotyperende woorden blijven gebruiken, blijven deze stereotypes in leven (nog niet te spreken over het feit dat de simplistische tweedelige genderverdeling man/vrouw heel 1980 is, maar dat terzijde). Je herkent stereotyperend taalgebruik door termen om te draaien: ‘ambitieuze vrouwen’ en ‘overijverige mannen’ bijvoorbeeld. Instagram-pagina The man who has it all laat zien hoe raar we opmerkingen vinden zodra we de geslachten omdraaien en probeert daarmee stereotyperingen onder de aandacht te brengen.

 

Dit bericht bekijken op Instagram

 

Een bericht gedeeld door manwhohasitall (@themanwhohasitall)

Taal heeft dus de kracht om stereotypes te versterken. En de kracht om groepen in en uit te sluiten. Dus werk je met taal, wees je dan bewust van je invloed. Wij pleiten voor het gebruik van neutrale termen, of in ieder geval gelijke termen voor iedereen! En mocht je het niet vanuit idealisme doen, besef dan ook dat je met neutrale teksten zoveel mogelijk mensen en dus zoveel mogelijk potentiële klanten bereikt. Is zakelijk gezien dus ook gewoon slim!

Meer weten?

Wil je meer weten over hoe je seksistische taal vermijdt en inclusief of genderneutraal schrijft? Of kun je er hulp bij gebruiken? Neem dan gerust contact met ons op! En wil je meer tips ontvangen over hoe je de allerbeste teksten schrijft? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke week weetjes en praktische tips in je inbox!

Wil je meer tips ontvangen over hoe je de allerbeste teksten schrijft? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke week weetjes en praktische tips in je inbox!