Iedereen kent de gouden regel: vermijd clichés. Ze zijn afgezaagd, voorspelbaar en doen je tekst lijken op een standaardformuliertje. Maar hier komt de twist: soms kan een cliché juist de sleutel zijn tot een ijzersterk verhaal. Hoe dat precies in elkaar steekt? Laten we het ontrafelen.

Clichés zijn zo vaak gebruikt dat ze bijna universeel herkenbaar zijn. En daar ligt hun kracht. Een cliché kan direct een gevoel oproepen of een beeld schetsen zonder dat je uitgebreid hoeft uit te leggen wat je bedoelt. Bijvoorbeeld: ‘Het gras is altijd groener aan de overkant.’ Iedereen begrijpt meteen dat het over jaloezie gaat. Dat maakt een cliché ideaal voor situaties waarin je snel en effectief een emotie wilt overbrengen.

Schrijftip: gebruik clichés strategisch, als springplank. Je kunt bijvoorbeeld starten met een bekend gezegde en daar een originele twist aan geven. Dit maakt je tekst herkenbaar voor de lezer en toch verrassend.

Storytelling maakt clichés krachtiger

Een cliché komt pas écht tot leven als je er een verhaal omheen bouwt. Stel je voor: je begint een tekst over tegenslagen met de zin ‘na regen komt zonneschijn.’ Op zichzelf een dooddoener. Maar als je het verhaal vertelt van een ondernemer die door een moeilijke periode is gegaan, obstakels overwon en daarna succesvol werd, krijgt die uitspraak ineens betekenis. Je gebruikt het cliché dan als hulpmiddel, zodat je verhaal bij de lezer blijft hangen.

Schrijftip: combineer een cliché met storytelling om emotie te versterken. Vertel een anekdote, gebruik een herkenbare metafoor of schets een situatie waarin je lezers zichzelf herkennen. Dit maakt je tekst authentiek.

Clichés als startpunt voor creativiteit

Clichés zijn niet het eindstation, maar het vertrekpunt. Ze geven je een basis waar je creativiteit op kan bouwen. Neem bijvoorbeeld het gezegde ‘een stok achter de deur.’ Kun je het aanpassen naar jouw onderwerp? Denk aan iets als: ‘Voor deze startup was elke klant een stok achter de deur – een motivatie om steeds beter te worden.’ Door een cliché te combineren met een originele draai, maak je het fris en eigentijds.

Schrijftip: speel met taal. Voeg onverwachte woorden toe of verander het perspectief van een cliché. Dit maakt het vertrouwd en toch vernieuwend.

Wanneer clichés een no-go zijn

Natuurlijk zijn er momenten waarop clichés je tekst schaden. In een technische handleiding of een academisch artikel werken ze meestal niet. Hier is helderheid belangrijker dan emotie. Maar in marketing, blogs of storytelling kunnen clichés – mits slim ingezet – juist een krachtige aanvulling zijn.

Schrijftip: test je tekst. Lees het hardop en vraag jezelf af: versterkt het cliché de boodschap of maakt het de tekst juist vlak? Als je twijfelt, probeer een alternatief.

Dus: een cliché mag, als je het goed doet!

Clichés hebben een slechte reputatie, maar dat betekent niet dat je ze moet vermijden. Gebruik ze als hulpmiddel om emoties op te roepen, verhalen te vertellen en herkenbaarheid te bieden. Zorg er wel voor dat je clichés strategisch en creatief inzet, zodat ze fris en relevant blijven. Oftewel: clichés zijn niet het probleem. Hoe je ze gebruikt, dat maakt het verschil.

Dus, wees niet bang om clichés te omarmen. Soms is het juist dat afgezaagde gezegde dat je tekst net dat beetje extra geeft. Want zeg nou zelf, waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden als je er een heel goed verhaal van kunt maken?

Toch nog een beetje hulp nodig bij je verhaal?

Schrijf je hieronder in voor onze nieuwsbrief. Dan ontvang je wekelijks nog meer fijne taal- en schrijftips in je inbox!