Herhaling werkt. In reclames, in toespraken en ook in zakelijke teksten. Maar waar ligt de grens tussen effectief en irritant? We duiken de wereld van terugkerende woordjes in.

Een goede tekst blijft hangen. En herhaling is daarvoor een krachtig middel. Maar net als met peper in de soep: een beetje is goed, te veel bederft de smaak.

Herhaling als geheugensteuntje

Lezers onthouden meer als je belangrijke punten herhaalt. Zeker in langere teksten, of als je iets uitlegt wat nieuw is voor je doelgroep. Denk aan:

• Een samenvatting aan het eind van de tekst, waarmee je de kernboodschap herhaalt;
• Een eerder punt nog even kort aanhalen om verbanden te leggen;
• Woorden of zinnen bewust herhalen om er nadruk op te leggen.

Herhaling helpt ook bij structuur. Door vaste termen of herkenbare formuleringen te gebruiken, weet je lezer waar hij is. Denk aan tussenkopjes als: Wat houdt het in?, Hoe werkt het?, Wat levert het op?

Dat zie je bijvoorbeeld vaak in UX-copy: steeds dezelfde woorden voor knoppen of acties zorgen voor duidelijkheid en vertrouwen. ‘Meer informatie’, ‘Aanmelden’, ‘Direct bestellen’. Die herhaal je liever wél.

Soms werkt herhaling tegen je

Herhaling heeft ook een keerzijde. Wie te vaak hetzelfde zegt, verliest zijn lezer. Irritatie ligt op de loer. Je lezer voelt zich misschien onderschat of haakt gewoon af. Dat gebeurt bijvoorbeeld als:

• je steeds exact dezelfde woorden gebruikt;
• je zinnen inhoudelijk steeds hetzelfde zeggen, zonder nieuwe informatie;
• je denkt dat de lezer niets onthoudt en dus álles herhaalt.

Niet doen: Onze dienstverlening is persoonlijk. We geloven in persoonlijk contact. Persoonlijke aandacht staat centraal.

Beter is: Bij ons krijg je altijd een vast aanspreekpunt. Geen keuzemenu’s of automatische antwoorden, maar contact van mens tot mens.

Let ook op met opsommingen of met afsluitende alinea’s. Je hoeft niet alles nog eens op te sommen als de boodschap al duidelijk is. Zet een slimme afsluiter liever in om te versterken wat al gezegd is.

Herhaling als stijlmiddel

Herhaling is niet altijd alleen maar functioneel. Het kan ook een stijlmiddel zijn. Denk aan een drieslag: helder, simpel en doeltreffend. Of aan ritmische herhaling om een punt kracht bij te zetten.

Bijvoorbeeld: We schrijven duidelijk. We schrijven menselijk. We schrijven zodat je wordt begrepen.

Dat leest lekker, zolang je het bewust en spaarzaam inzet. Want stijl mag nooit ten koste gaan van duidelijkheid.

Hoe weet je of je overdrijft?

Lees je tekst eens hardop. Klinkt het alsof je in een cirkeltje praat? Dan is dat waarschijnlijk ook zo. Denk bij jezelf: “Klinkt dit als iets wat je al eerder hebt gelezen in deze tekst?” Zo ja: herschrijf een stuk of schrap wat zinnen. Korter is vaak beter.

Vuistregel: als jij het gevoel hebt dat je in herhaling valt, is dat meestal ook zo. Want je lezer voelt dat nog eerder dan jij.

Ook je teksten beter doseren?

We denken graag met je mee!