Wist je dat je bij het schrijven van een overtuigende tekst ook principes uit de hypnotherapie kunt gebruiken? Sommige theorieën stellen dat deze zogenaamde hypnotische taalpatronen helpen om je lezers te overtuigen. Wij doken in de wereld van hypnose en zochten voor je uit hoe deze patronen werken. En of het eigenlijk wel ethisch verantwoord is om ze in te zetten.

We hebben waarschijnlijk allemaal hetzelfde beeld van hypnose: een hypnotiseur knipt met zijn vingers, brengt je in een trance en laat je allemaal gekke dingen doen. Hoe hypnose precies werkt, is wat ingewikkelder. Een hypnotiseur brengt je in een bewustzijnstoestand waarin je onbewuste geest instructies kan krijgen. Je bent kort gezegd meer vatbaar voor beïnvloeding als je onder hypnose bent. Natuurlijk wordt het als entertainment gebruikt, maar tegenwoordig is het ook vaak onderdeel van coaching of therapie. Dat laatste noem je ook wel hypnotherapie.

In die hypnotherapie bestaan er ook hypnotische taalpatronen. Met andere woorden: door bepaalde taal te gebruiken zou je je lezer (of luisteraar) ook in zo’n staat kunnen brengen waarin ze vatbaarder zijn voor beïnvloeding. En dus eerder te overtuigen zijn met je tekst. De meeste van deze patronen komen uit het Milton Model, vernoemd naar de psychotherapeut Milton Erickson. Dit model wordt vaak gebruikt door coaches en therapeuten.

Hoe werken hypnotische taalpatronen?

Maar hoe werkt dat precies? Een belangrijke techniek uit het Milton Model is bijvoorbeeld om zo abstract mogelijk te zijn in je uitspraken. Blijf dus lekker vaag, geef weinig details of precieze informatie. Effectief vaag zijn, noemt het model dat. Zo kunnen je lezers namelijk zelf hun eigen betekenis bepalen op een manier die zij fijn vinden. Want hoe meer details je geeft, hoe groter de kans dat die niet overeenkomen met de belevingswereld van je lezer.

Een ander voorbeeld van een hypnotisch taalpatroon is herhaling. Dat noem je ook wel ‘hypnotic triple’. Waarvan wil je je lezers overtuigen? Noem dat heel vaak in je tekst! Daarnaast is bronloze vermelding onderdeel van het Milton Model. In dat geval doe je een stellige uitspraak (‘Het is goed om iedere dag vijf bananen te eten’ of ‘Iedereen weet dat je humeur verbetert als je ’s ochtends een liedje zingt’ ), maar geef je geen bron. Erg handig, stelt het Milton Model, want dat geeft je lezer of luisteraar het idee dat het om feiten gaat, ook als dat misschien niet zo is. “Als je het maar wel voor goede dingen gebruikt”, voegt Milton Erickson toe.

Hypnotische taalpatronen in jouw tekst: ethisch verantwoord?  

Dat je deze hypnotische taalpatronen bij therapie of coachingssessies inzet, lijkt duidelijk. Want wil je iemand positief beïnvloeden bij therapie, dan is het natuurlijk minder erg als je dit soort technieken gebruikt. Als je zo vervelende patronen of gedachtepatronen kunt doorbreken, heiligt het doel soms de middelen en is vaag taalgebruik of een feitje zonder bron misschien te verantwoorden.

Voor zakelijk gebruik spelen er toch wel wat ethische kwesties. Want overtuigen is goed, maar manipuleren of misleiden natuurlijk niet. Misschien levert je dat nieuwe volgers, kopers of fans op voor de korte termijn, maar uiteindelijk kom je met eerlijkheid en transparantie het verst.

Conclusie: wij pleiten nog steeds voor zo min mogelijk vage taal. In die blog lees je bijvoorbeeld welke varianten van niet-concreet taalgebruik je het beste kunt vermijden. En zomaar semiwetenschappelijke beweringen doen zonder bronvermelding? Zijn we ook geen fan van! Bedenk je dus goed hoe en waarom je dit soort technieken toe zou passen.

Meer tips?

Wil je meer tips over hoe je een goede, heldere en begrijpelijke (zakelijke) tekst schrijft? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en krijg iedere week een handige tip in je mailbox!