We roepen het eigenlijk altijd al: schrijven in spreektaal maakt je tekst niet alleen levendiger, maar ook een stuk beter begrijpelijk. Ook als je zakelijk schrijft. Sterker nog: juíst als je zakelijk schrijft wil je ambtelijk taalgebruik vermijden. Want dan wil je toch graag dat je boodschap duidelijk overkomt, of niet? Vorig jaar gaven we je al 100 alternatieven voor ambtelijke uitdrukkingen en vandaag zijn de wollige werkwoorden aan de beurt! 

Zeker in de ambtelijke en academische wereld kiezen veel mensen toch vaak voor zakelijke schrijftaal. Helemaal niet nodig! Kies in plaats van derhalve voor dus, in plaats van inzake voor over en ofschoon wordt hoewel. Duidelijker, toch? En dat geldt niet alleen voor dit soort verwijswoorden, maar ook voor werkwoorden. Neem een willekeurig zakelijk rapport en werkwoorden als anticiperen, fluctueren en accorderen vliegen je om de oren. Dat kan gemakkelijker! Onderzoek wijst namelijk uit dat een natuurlijke tekst (in spreektaal dus!) een positief effect heeft op je imago. Nóg een voordeel van toegankelijk taalgebruik dus.

Hoe los je dat op? Heel gemakkelijk: bedenk hoe je iets zou zeggen als je het in een gesprek aan iemand uitlegt. Gebruik die woorden ook in je tekst. Geen overdreven moeilijke of ouderwetse woorden dus, en al zeker niet te veel vakjargon. Andersom kan ook: lees eens hardop voor wat je geschreven hebt. Klinkt dat lekker?

Onze Taal bedacht een enorme lijst met alternatieven voor ambtelijk taalgebruik. Wij lichten hier de 100 wolligste werkwoorden voor je uit. En daarbij maken we het heel gemakkelijk voor je, want je vindt meteen een veel beter alternatief dat wél door de spreektaalcontrole komt.

Ambtelijk taalgebruik? Dit zijn betere alternatieven

1. aanvangen = beginnen, starten
2. accorderen = instemmen met
3. achten = vinden, van mening zijn
4. adhesie betuigen =  instemmen, steunen, laten merken dat je het ermee eens bent
5. afvloeien = verminderen
6. anticiperen = verwachten, vooruitlopen op
7. appelleren = in hoger beroep gaan, protesteren
8. behagen = in de smaak vallen, prettig vinden
9. behelzen = gaan over, bevatten, inhouden
10. behoeven = moeten, hoeven, nodig hebben, nodig zijn, willen
11. behoren = moeten, horen
12. bekomen = krijgen
13. bestendigen = voortzetten, vasthouden
14. bestrijken = (deze stukken) gaan over, (deze periode) duurt van … tot …
15. bewerkstelligen = zorgen voor, doen
16. bezigen = doen, aan iets werken, gebruiken
17. borgen = vasthouden aan, zorgen dat iets (goeds) blijft bestaan/voortgezet wordt
18. concipiëren = ontwerpen, schetsen; zwanger worden
19. constateren = zien, vaststellen
20. consulteren = advies vragen, hulp zoeken
21. continueren = doorgaan, volhouden
22. creëren=  maken
23. de mening toegedaan zijn = vinden, denken
24. dienen te = moeten
25. differentiëren = onderscheiden, verschillen, verschil maken
26. doen toekomen = toesturen, opsturen, sturen
27. doorgang vinden = doorgaan, plaatsvinden
28. effectueren = uitvoeren, doen
29. elimineren = uitschakelen, verwijderen
30. expireren = verlopen, vervallen, aflopen, eindigen
31. expliceren = verklaren, uitleggen, duidelijk maken
32. faciliteren = ondersteunen, mogelijk maken
33. fiatteren = goedkeuren, bekrachtigen
34. fungeren = dienst doen als, optreden als
35. gekant zijn tegen = tegen iets zijn, bezwaren hebben tegen
36. genereren = maken, ontwikkelen, ervoor zorgen dat iets er komt
37. geschieden = gebeuren
38. gewag maken van = melden, bekendmaken
39. implementeren = invoeren, uitvoeren, ervoor zorgen dat iets wordt toegepast
40. impliceren = inhouden, betekenen
41. in de gelegenheid zijn = kunnen
42. initiëren = beginnen, in gang zetten
43. in overweging nemen = nadenken over
44. integreren = inpassen, aanpassen, bij elkaar brengen
45. insisteren = aandringen op
46. in werking stellen = beginnen, starten
47. inwilligen = toestaan, toestemming geven, toestemming verlenen aan; zich schikken in of naar, toegeven
48. kennisnemen van = horen, lezen
49. legitimeren = wettigen, verantwoorden, aantonen dat iets goed is, bewijzen dat iemand echt degene is die hij zegt dat hij is
50. lering trekken uit = wijzer worden van, iets als een wijze les zien/gebruiken
51. manifest worden = duidelijk worden
52. monitoren = bekijken, bestuderen, in de gaten houden
53. motiveren = redenen geven, uitleggen waarom
54. nopen (tot) = dwingen (tot), noodzaken (tot), noodzakelijk maken
55. ontberen = eraan ontbreken, niet hebben
56. onthouden = niet geven, niet toekennen
57. ontplooien = ontwikkelen, uitvoeren
58. opteren voor = kiezen voor, de voorkeur geven aan
59. participeren = meedoen, deelnemen
60. pogen = proberen
61. preluderen op = alvast iets zeggen over iets wat later aan de orde komt
62. prevaleren = voor laten gaan
63. prioriteren = iets voorrang geven, je eerst op x richten
64. ramen = schatten, begroten
65. realiseren = maken, bouwen, behalen, bereiken
66. refereren aan = verwijzen naar
67. reflecteren = ergens op reageren
68. resulteren in = leiden tot
69. ruchtbaarheid geven aan = aandacht geven, bekendmaken
70. seponeren = niet vervolgen, er niets mee doen
71. stagneren = vertraagd raken, tot stilstand komen
72. stellen = verklaren, meedelen
73. tegemoet zien = verwachten, krijgen
74. ter beschikking hebben = hebben, bezitten
75. terechtwijzen = iemand op de vingers tikken, iemand zeggen dat hij een fout maakt
76. ter hand nemen = beginnen
77. ter hand stellen = geven
78. (doen) toekomen = sturen
79. toetsen aan = vergelijken met
80. tot taak hebben = moeten
81. trachten = proberen
82. van mening zijn = vinden
83. van oordeel zijn = vinden
84. van plan zijn = willen
85. van start gaan = beginnen
86. vergewissen, zich ervan = zekerheid moeten hebben over, zeker moeten weten dat; ervoor zorgen iets zeker te weten, uitzoeken
87. verkiezen boven = kiezen voor iets anders, iets anders een betere keuze vinden
88. verwerven = kopen, krijgen
89. verzuimen = niet doen wat je zou moeten doen, je niet aan de afspraak houden
90. vigeren = gelden
91. voorhanden zijn = beschikbaar zijn
92. voornemens zijn = van plan zijn, willen
93. voorwaarden scheppen = mogelijk maken
94. vorderen = eisen
95. waarborgen = zorgen dat iets blijft bestaan, vasthouden
96. waarnemen = zien; tijdelijk de functie hebben van
97. werkzaam zijn = werken
98. woonachtig zijn = wonen
99. zich beraden = nadenken over
100. zorg dragen = ervoor zorgen

Meer schrijftips?

Wil je meer weten over toegankelijk schrijven? Of heb je andere vragen over heldere teksten? Neem direct contact op! Of schrijf je in voor onze nieuwsbrief met elke week onze liefde voor letters vertaald naar schrijfinspiratie voor jou!